Haptotherapie is de therapeutische toepassing van de haptonomie. In de loop van het leven kan een mens kwetsuren oplopen of zich door omstandigheden teveel zijn gaan laten leiden door zijn ratio, voornamelijk zijn gaan leven vanuit het verstand. Daardoor kan het natuurlijke contact met het voelen verloren gaan. Dat kan leiden tot het zich afsluiten voor het voelen, zich lijfelijk pantseren en vooral vanuit wilskracht, het moeten en het denken gaan leven. Of juist tot het stuurloos raken in gevoelens, geen raad weten met gevoelens, waardoor er geen basis meer lijkt te zijn om op terug te vallen.

Een mens kan leren naar de signalen van zijn lichaam te luisteren en ze serieus te nemen. Zo kan hij groeien in de richting van steeds meer zichzelf worden en zichzelf durven zijn, en open in de wereld te staan. Een klimaat van affectieve bevestiging in de therapie (het gevoel dat je mag zijn wie je bent en mag voelen wat je voelt) is daarbij essentieel, vooral als daar in iemands levensgeschiedenis een tekort aan is geweest.

In de haptotherapie wordt het lichaam wel gezien als het huis dat je kunt bewonen. In het beste geval bewoon je alle kamers en ken je je huis in alle hoeken. Soms zijn er delen van het huis die je niet wilt bewonen of nog niet kent. Die kamers zijn gesloten. De haptotherapeut brengt de cliënt via aanraking (weer) in contact met zijn huis/lichaam en daardoor in contact met diens gevoelens, daar waar die afgesloten geraakt zijn. Bij haptotherapie geeft de aanraking informatie over het gevoels- en geestelijk leven. Het geeft inzicht in hoe je in het leven staat en over hoe je je hebt ontwikkeld. De therapie helpt bij het zoeken naar een eigen evenwicht in het leven, want door het ontstaan of het versterken van een zo goed mogelijk gevoelsfundament (basisgevoel) van veiligheid, zelfvertrouwen en eigenheid ontdek je je eigen plaats in de wereld om je heen. Wanneer je vertrouwen hebt in het leven durf je beter je eigen mogelijkheden en onmogelijkheden onder ogen te komen in relatie tot je leefwereld (relaties, gezin, familie, werk, sport enz.)

Klachten en gevoelens van onbehagen zijn vaak het gevolg van inadequate reacties op wat er in iemands leven gebeurt. De reactie wordt bepaald door aanleg, ervaringen in het verleden en persoonlijke ontwikkeling. Vaak treden er verstoringen op als gevoelens en gedachten niet met elkaar in overeenstemming zijn. Het doen en laten kent geen fundament meer. Dat werkt vervreemdend, je bent jezelf niet. Het gaat er in haptotherapeutische begeleiding om te ontdekken wie je in wezen bent en wat je werkelijk bezig houdt. Het is van belang gevoel te krijgen voor wat er innerlijk voelbaar is. Dat kan het kompas zijn waar op te vertrouwen is en waarnaar kan worden gehandeld. Dat vraagt om aandacht voor en bewustzijn van jezelf en van wat je beweegt. Op deze manier ben je betrokken bij je eigen leven en ben je geen toeschouwer maar deelnemer aan het leven. Je kunt trouw blijven aan jezelf, wanneer je durft te voelen wat je bezighoudt en daar ook zoveel vertrouwen in hebt dat je ernaar gaat leven.